کمیسیون ماده 77 قانون شهرداری چیست و چه صلاحیت هایی دارد؟

کمیسیون ماده 77 قانون شهرداری‌ یکی از مهم‌ ترین مسائل حقوقی املاک و کاربردی‌ ترین مراجع شبه‌ قضایی در حوزه ی مدیریت شهری است که به اختلافات میان شهرداری و شهروندان در زمینه عوارض شهری رسیدگی می‌کند.

این کمیسیون به دلیل ماهیت حقوقی و استقلال ساختاری خود، نقشی بسیار کلیدی در ایجاد شفافیت، کاهش اختلافات و تضمین عدالت در فرآیند وصول عوارض دارد.

براساس کمیسیون ماده 77 هرگاه بین شهرداری و مؤدیان (عوارض دهنده ها) اختلافی درباره میزان، نوع یا نحوه پرداخت عوارض ایجاد شود، موضوع برای بررسی و تصمیم‌ گیری به کمیسیون ماده ۷۷ ارجاع می‌گردد.

رأی این کمیسیون هم قطعی و لازم‌ الاجرا است و تنها راه ممکن برای اعتراض به آن، از طریق دیوان عدالت اداری فراهم است.

ترکیب اعضای کمیسیون ماده 77 قانون شهرداری

این کمیسیون از سه عضو تشکیل می‌شود که هیچ‌ کدام از آن ها از کارکنان شهرداری نیستند. چرا که این مسئله برای جلوگیری از جانب‌ داری و ایجاد استقلال ساختاری بسیار مهم است. اما بپردازیم به اعضای این کمیسیون که عبارت‌اند از:

1. نماینده وزارت کشور –> این فرد معمولاً توسط فرمانداری معرفی می‌شود و نقش نظارتی و حاکمیتی در جلسه دارد.
2. نماینده دادگستری –> نماینده قوه قضاییه به دلیل آشنایی با قوانین و رویه‌ های قضایی، نقش مؤثری در تحلیل حقوقی اختلافات ایفا می‌کند.
3. نماینده شورای اسلامی شهر –> این عضو نیز به‌ عنوان منتخب مردم حضور داشته و تلاش می‌کند ملاحظات عمومی و حقوق شهروندان را مد نظر قرار دهد.

استقلال کمیسیون ماده 77 قانون شهرداری

جالب است که بدانید هیچ‌ یک از اعضای کمیسیون ماده 77 توسط شهرداری منصوب نمی‌شوند و شهرداری نیز نقشی در مدیریت جلسات، دعوت به کار، اداره و یا صدور رأی ندارد.

همین استقلال هم سبب شده تا کمیسیون ماده ۷۷ به عنوان «مرجع شبه قضایی مستقل» شناخته شود و تصمیمات آن به لحاظ قانونی از اعتبار بالایی برخوردار باشد.

نحوه تشکیل جلسه و صدور رأی کمیسیون ماده 77

1. جلسات کمیسیون با حضور هر سه عضو رسمیت پیدا می‌کند.
2. برای صدور رأی، اکثریت آراء ملاک است؛ یعنی نظر دو نفر از سه عضو کافی است.
3. در صورتی که یکی از اعضا مخالف باشد، باید نظر خود را در ذیل صورتجلسه به صورت مکتوب اعلام کند تا مستندات تصمیمات کمیسیون حفظ شود.

این فرآیند به شفافیت و قابلیت بررسی بیشتر کمک می کند و اگر پرونده به دیوان عدالت اداری برود، مستندات کامل در دسترس خواهد بود.

کمیسیون ماده ۷۷ قانون شهرداری به چه مواردی رسیدگی می‌کند؟

صلاحیت اصلی کمیسیون ماده 77 محدود به اختلافات مربوط به عوارض شهری است که مهم ترین آن ها شامل موارد زیر هستند:

• اختلاف درباره میزان عوارض

ممکن است مؤدی معتقد باشد مبلغ اعلامی توسط شهرداری بیش از حد واقعی است. در این موارد، کمیسیون اسناد شهرداری و مؤدی را بررسی کرده و مبلغ عادلانه را تعیین می‌کند.

• اختلاف درباره نوع عوارض

گاهی شهروندان یا صاحبان کسب‌ و کارها نسبت به این که باید چه نوع عوارضی پرداخت کنند اختلاف نظر دارند. برای مثال نمی دانند باید عوارض کسب و پیشه بپردازند یا عوارض تغییر کاربری، یا این که نمی دانند باید عوارض نوسازی را پرداخت کنند یا عوارض بهای خدمات را بپردازند.

اینجاست که کمیسیون ماده 77 قانون شهرداری تشخیص می‌دهد که کدام نوع عوارض بر مؤدی صدق می‌کند و باید برای پرداخت آن دست به عمل بزند.

• اختلاف درباره نحوه یا زمان پرداخت

اگر مؤدی معتقد باشد شیوه محاسبه یا زمان مطالبه عوارض نادرست بوده یا شهرداری تخلف کرده است، کمیسیون ماده 77 باید به این مسئله رسیدگی می‌کند.

• پرداخت نکردن یا اعتراض به بدهی‌های معوقه

در صورتی که شهرداری برای بدهی‌های عوارضی قبلی اقدام به صدور اخطار کند و مؤدی به آن اعتراض داشته باشد، کمیسیون ماده 77 تنها مرجع رسیدگی خواهد بود.

اما نکته ی مهمی که در انتها باید درباره ی روند رسیدگی کمیسیون ماده 77 بدانید این است که این واحد صرفاً به اختلافات عوارضی محدود است و نمی‌تواند به موضوعاتی مانند حقوق مالکیت، تخلفات ساختمانی یا مسائل قراردادی رسیدگی کند.

روند ارجاع و رسیدگی در کمیسیون ماده 77 قانون شهرداری

فرآیند کار این کمیسیون دارای مراحلی مشخص، استاندارد و به دور از پیچش و دشواری است که می توان آن را به 5 مرحله ی زیر تقسیم کرد.

• طرح اختلاف

اختلاف معمولاً از سوی شهرداری اعلام می‌شود؛ اما مؤدی نیز می‌تواند به رأی یا برگه تشخیص شهرداری اعتراض کند.

• تشکیل پرونده

پرونده با مستندات، مدارک و گزارش‌های لازم تنظیم شده و در دبیرخانه کمیسیون ثبت می‌شود.

• دعوت به جلسه

اعضای کمیسیون و طرفین اختلاف برای حضور در جلسه دعوت می‌شوند. حضور مؤدی الزامی نیست، اما مفید است.

• رسیدگی و بررسی

اعضای کمیسیون اظهارات شهرداری، دفاعیات مؤدی، مدارک قانونی و وضعیت عوارض موضوع اختلاف را بررسی می‌کنند.

• صدور رأی

پس از بحث و بررسی، رأی با امضای اکثریت اعضا صادر می‌شود و به هر دو طرف ابلاغ می شود برای هر دو لازم‌ الاجرا است.

اعتراض به رأی کمیسیون ماده 77 قانون شهرداری

رأی کمیسیون ماده ۷۷ قطعی و لازم‌الاجرا است و تنها راه اعتراض به آن، شکایت به دیوان عدالت اداری طبق ماده ۱۰ قانون دیوان می‌باشد.

از آن جا که کمیسیون ماده 77 قانون شهرداری یک مرجع شبه قضایی است، دیوان عدالت اداری صلاحیت رسیدگی به اعتراضات نسبت به آراء آن را دارد.

لذا شهروندان معمولاً با استناد به مواردی مانند اشتباه در محاسبه عوارض، رعایت نشدن اصول قانونی، عدم دعوت مؤدی یا نقص در مستندات می‌توانند رأی کمیسیون را در دیوان به چالش بکشند.

چرا کمیسیون ماده ۷۷ قانون شهرداری اهمیت دارد؟

این کمیسیون یکی از ابزارهای مهم عدالت اداری و جلوگیری از سوءاستفاده یا اشتباه در محاسبات عوارضی است. اهمیتی که کمیسیون دارد عبارت است از:

• جلوگیری از اعمال سلیقه شهرداری

استقلال اعضای کمیسیون باعث می‌شود شهرداری نتواند به‌ صورت یک‌ طرفه مطالبات خود را تحمیل کند.

• ایجاد عدالت بین شهروند و شهرداری

شهروندان می‌توانند مطمئن باشند که یک مرجع بی‌ طرف به اعتراض آن‌ ها رسیدگی خواهد کرد.

• تسهیل فرآیند وصول عوارض

تکلیف شهرداری و مؤدی مشخص شده و از طولانی شدن اختلافات جلوگیری می‌شود.

• کاهش حجم دعاوی در دادگاه‌ها

بسیاری از اختلافات در همان مرحله حل می‌شود و نیاز به مراجعه به محاکم قضایی کمتر می‌گردد.

• شفافیت بیشتر در مدیریت شهری

رسیدگی منظم، مستند و قانونی سبب افزایش اعتماد مردم به سیستم شهری می‌شود.

نتیجه‌گیری

کمیسیون ماده ۷۷ قانون شهرداری‌ یک مرجع حرفه‌ای، مستقل و تخصصی برای رسیدگی به اختلافات مربوط به عوارض شهری است.

ترکیب سه‌گانه اعضا و استقلال از شهرداری، فرآیند منظم رسیدگی و قابلیت اعتراض در دیوان عدالت اداری این کمیسیون را به یکی از مهم‌ترین ابزارهای تضمین عدالت در حوزه مدیریت شهری تبدیل کرده است.

کمیسیون ماده 77 شهرداری نه‌ تنها از تضییع حقوق شهروندان جلوگیری می‌کند، بلکه فرآیند وصول عوارض را نیز قانونمندتر و شفاف‌تر می‌سازد.

آشنایی با وظایف، صلاحیت‌ها و روند رسیدگی این کمیسیون برای مؤدیان، صاحبان کسب‌ و کار و حتی کارکنان شهرداری ضروری است؛ زیرا بسیاری از اختلافات مالی میان شهروندان و مدیریت شهری از طریق همین کمیسیون حل‌ و فصل می‌شود.

اما در انتها تیم ملک خوشحال می شود که مطالبی چند در مورد کمیسیون ماده 100 قانون شهرداری هم مطالعه بفرمایید تا اطلاعات جامع و کاملی در زمینه ی این قانون که رابطه ی نزدیکی با ماده 77 دارد به دست آورید.